Dünya Sağlık Örgütü (WHO), her yıl 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü faaliyetleri kapsamında farkındalığı artırıcı çalışmalar gerçekleştiriyor. Dünya genelinde insan sağlığını tehdit eden en önemli hastalıklardan biri olarak görülen hepatitin, özellikle B ve C türlerine karşı mücadele büyük önem taşıyor. Kronik hepatit, dünya genelinde hem maddi hem de manevi açıdan toplumsal bir sorun olarak kabul ediliyor. Hepatit B ve hepatit C virüslerinin yeni kuşakta görülme oranında düşüş gözlenmesi ise sevindirici bir veri olarak gözleniyor. Hastalığın çok iyi tanınmasının yanı sıra, nasıl bulaştığının bilinmesi, taramaların yapılması ve alınacak önlemlerin iyi duyurulması bu gelişmeyi sağlayan faktörler arasında sıralanıyor. KRONİKLEŞEN HEPATİT VE RİSKLERİ
Hepatit A kronikleşmeyen ve anneden geçmeyen bir tür iken; kanında hepatit B, C, D virüsü olan kişilerde bu virüsün altı aydan daha fazla kanda bulunması halinde hepatit kronikleşiyor ve bu kişiler taşıyıcı konumuna geçiyor. Bağışıklık sisteminin virüsü altı ay içinde vücuttan temizleyip attığı durumu akut hepatit; vücudun virüsü ilk altı ayda temizleyemediği durumu ise kronik hepatit olarak özetlemek mümkün. Akut hepatitte, vücut virüsün yol açtığı iltihaba karşı savaşı kazanıp virüsten temizleniyor. Ancak Hepatit B, C ve D türlerinde kronikleşme görülebiliyor. Sürekli vücutta bulunan virüs, ilerleyen zamanlarda karaciğerde siroz oluşumuna yol açabiliyor. Hastalık her zaman belirti vermeyebiliyor ancak basit testler yardımı ile tanı koyulabiliyor. Bu testler sırasında gözlenen yüksek karaciğer enzimleri, hekimleri ayrıntılı inceleme yapmaya yönlendiriyor. İNSANLIĞI TEHDİT EDİYOR
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), tarafından insanlığı etkileyen en büyük hastalıklardan biri olarak görülen hepatit B hastalığı yaklaşık 350 milyon kişide kronik olarak görülüyor. Her yıl hepatit B yüzünden 500 bin ile 700 bir arası insanın yaşamını kaybettiğini gösteren istatistikler, hepatit B virüsünün HIV’den yaklaşık 50-100 kat daha fazla bulaşıcı olduğunu ortaya koyuyor. HEPATİT B NASIL BULAŞIR?
Hepatit B virüsü, insanlara kan ya da salya, meni ve vajinal sıvı gibi diğer vücut sıvıları yoluyla bulaşabiliyor. Nezleyi andıran rahatsızlık, yorgunluk, bulantı, sarılık, mide ağrısı, koyu renk idrar gibi semptomlar ise hepatit belirtisi olarak görülüyor. HEPATİT C’DE KRONİKLEŞME RİSKİ DAHA FAZLA
Dünya Sağlık Örgütü’nün tahminlerine göre her yıl 3-4 milyon kişiye hepatit C virüsü bulaşıyor. Hepatit C’nin bulaşma şekli hepatit B ile benzerlik gösteriyor. Kronikleşme riski nedeniyle toplum sağlığı açısından önemli olan Hepatit C’nin aşısı da bulunmuyor. HEPATİT TÜRLERİ VE BULAŞMA YOLLARI
Hepatit A: Mikroplu yiyecek, su ya da oral yolla bulaşır. Çocuklarda hiç belirti vermeden görülebilirken, büyüklerde görülme durumunda daha ağır seyredebilir. Aşısı bulunuyor. Hepatit B: Kan, vücut sıvıları ve anneden çocuğa doğum sırasında travmaya bağlı geçebilir. Aşısı bulunuyor. Hepatit C: Kan, vücut sıvıları ve anneden çocuğa doğum sırasında travmaya bağlı geçebilir. Hepatit D: Kan ve vücut sıvıları ile buluşur. Hepatit B virüsü ile birlikte görülür. Hepatit E: Mikroplu su ve oral yolla. Daha çok gebelerde görülür. Hepatit G: Kan yolu ile geçer. KORUNMAK İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Kontrolü yapılmamış kan aktarımı. Diş ya da medikal malzemelerin iyi sterilize edilmemesi. Doğum sırasında anneden çocuğa. Enjeksiyon aletlerinin ortak kullanımı. Diş fırçası, tırnak makası, tıraş bıçağı gibi aletlerin ev haklı tarafından ortak kullanımı. Dövme ya da piercing yapılırken kullanılan aletlerin yeterince temiz olmaması.
Hepatit A kronikleşmeyen ve anneden geçmeyen bir tür iken; kanında hepatit B, C, D virüsü olan kişilerde bu virüsün altı aydan daha fazla kanda bulunması halinde hepatit kronikleşiyor ve bu kişiler taşıyıcı konumuna geçiyor. Bağışıklık sisteminin virüsü altı ay içinde vücuttan temizleyip attığı durumu akut hepatit; vücudun virüsü ilk altı ayda temizleyemediği durumu ise kronik hepatit olarak özetlemek mümkün. Akut hepatitte, vücut virüsün yol açtığı iltihaba karşı savaşı kazanıp virüsten temizleniyor. Ancak Hepatit B, C ve D türlerinde kronikleşme görülebiliyor. Sürekli vücutta bulunan virüs, ilerleyen zamanlarda karaciğerde siroz oluşumuna yol açabiliyor. Hastalık her zaman belirti vermeyebiliyor ancak basit testler yardımı ile tanı koyulabiliyor. Bu testler sırasında gözlenen yüksek karaciğer enzimleri, hekimleri ayrıntılı inceleme yapmaya yönlendiriyor. İNSANLIĞI TEHDİT EDİYOR
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), tarafından insanlığı etkileyen en büyük hastalıklardan biri olarak görülen hepatit B hastalığı yaklaşık 350 milyon kişide kronik olarak görülüyor. Her yıl hepatit B yüzünden 500 bin ile 700 bir arası insanın yaşamını kaybettiğini gösteren istatistikler, hepatit B virüsünün HIV’den yaklaşık 50-100 kat daha fazla bulaşıcı olduğunu ortaya koyuyor. HEPATİT B NASIL BULAŞIR?
Hepatit B virüsü, insanlara kan ya da salya, meni ve vajinal sıvı gibi diğer vücut sıvıları yoluyla bulaşabiliyor. Nezleyi andıran rahatsızlık, yorgunluk, bulantı, sarılık, mide ağrısı, koyu renk idrar gibi semptomlar ise hepatit belirtisi olarak görülüyor. HEPATİT C’DE KRONİKLEŞME RİSKİ DAHA FAZLA
Dünya Sağlık Örgütü’nün tahminlerine göre her yıl 3-4 milyon kişiye hepatit C virüsü bulaşıyor. Hepatit C’nin bulaşma şekli hepatit B ile benzerlik gösteriyor. Kronikleşme riski nedeniyle toplum sağlığı açısından önemli olan Hepatit C’nin aşısı da bulunmuyor. HEPATİT TÜRLERİ VE BULAŞMA YOLLARI
Hepatit A: Mikroplu yiyecek, su ya da oral yolla bulaşır. Çocuklarda hiç belirti vermeden görülebilirken, büyüklerde görülme durumunda daha ağır seyredebilir. Aşısı bulunuyor. Hepatit B: Kan, vücut sıvıları ve anneden çocuğa doğum sırasında travmaya bağlı geçebilir. Aşısı bulunuyor. Hepatit C: Kan, vücut sıvıları ve anneden çocuğa doğum sırasında travmaya bağlı geçebilir. Hepatit D: Kan ve vücut sıvıları ile buluşur. Hepatit B virüsü ile birlikte görülür. Hepatit E: Mikroplu su ve oral yolla. Daha çok gebelerde görülür. Hepatit G: Kan yolu ile geçer. KORUNMAK İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Kontrolü yapılmamış kan aktarımı. Diş ya da medikal malzemelerin iyi sterilize edilmemesi. Doğum sırasında anneden çocuğa. Enjeksiyon aletlerinin ortak kullanımı. Diş fırçası, tırnak makası, tıraş bıçağı gibi aletlerin ev haklı tarafından ortak kullanımı. Dövme ya da piercing yapılırken kullanılan aletlerin yeterince temiz olmaması.