Dünyada her yıl yaklaşık 1 milyon 300 bin kadının meme kanseri olduğu varsayılıyor ve yaşla birlikte meme kanserinin görülme sıklığı da artıyor. 40 yaşından sonra yılda bir, muayene ve radyolojik tetkikler yapılmalı. Meme kanseri erken tanı ile tedavisi kolay bir hastalık. Meme kanseri tüm kanserler gibi genetik bir hastalık. Ancak halk arasında sadece anne tarafından geçtiğine dair yanlış bir inanış var. Kadınlar benim annemde, teyzemde yok diyerek taramalarını önemsemiyor. Ancak büyüklerimizden gelen genler anne ve babadan eşit olasılıkta geliyor. Teyze kadar hala da var, amca kadar dayı da var. Bazı kişilerde aile öyküsü önem kazanıyor. Bir kadının ailesinde; bir ya da iki tarafta meme kanseri öyküsü olan, genç yaşlarda ya da agresif türde meme kanseri tanısı alan kişiler varsa standart olarak 40 yaşından itibaren mamografi çektirmesini öneriyoruz. Risk varsa meme dokusunun cerrahi ile tamamen çıkartılması ve estetik bir ameliyat ile yerine protez yerleştirilmesi mümkün. Bu sayede dışarıdan görüntüyü bozmayacak şekilde meme kanseri olma riskini yüzde 98-99 oranında azaltma şansımız oluyor.İKİNCİ EN ZARARLI ŞEY NE?
Sağlıksız beslenme ve hareketsizlik. Araştırmalara göre, sağlıklı beslenmek genel olarak kansere yakalanma riskini yüzde 30-40 civarında düşürebiliyor. Meme kanserinden korunmak için düşük yağlı ve sebze, meyve, tahıl ağırlıklı beslenmeye özen gösterin, işlenmiş ürünlerden ve fazla şeker tüketiminden kaçının. Araştırmalar, düzenli egzersizin de meme kanseri riskini anlamlı oranda azalttığını gösteriyor. Mümkünse haftada 5-6 saat egzersiz yapın. Hareketli bir yaşam tarzı benimseyin.ERKEN TANININ ÖNEMİ NEDİR?
Erken tanı hem hekimin hem de hastanın işini kolaylaştırıyor. Tedavinin başarı şansı artarken, hasta da daha az zahmetli bir tedavi süreci geçiriyor. Deodorant, sütyen veya doğum kontrol hapları meme kanserine yol açar mı? Buna benzer, hastalarınızdan çok duyduğunuz ‘doğru bilinen yanlışlar’ var mı?DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
Memede her ele gelen kitle kanserdir. Deodorant ve antiperspirant kullanmak meme kanserine neden olur. Sutyen kullanmak metal destekli sütyen kullanmak kanser yapar. Ağrıyan kitle meme kanseri değildir. Erkeklerde ve emziren kadınlarda meme kanseri görülmez. Alüminyum tencere meme kanseri nedenidir. Meme kanseri riski olanlar mutlaka kanser olur. Meme kanseri sadece ileri yaştaki kadınlarda görülür. Doğum kontrol hapı kullanmak meme kanserine neden olur. Memesinden cerrahi olarak kitle çıkarılan kadın anne olduğunda bebeğini emziremez. Meme kanseri geliştiğinde mutlaka memenin tamamı çıkarılmalıdır. Meme kanserine cerrahi müdahale (bıçak değmesi) kanserin yayılmasına neden olur.
NEDEN BU KADAR ÖNEMLİ?
Meme kanseri tedavisi erken evrelerde yüzde yüz sağlanabilir. İleri evrelerde tedavi seçimleri hastaların yaşam kalitesini düşürebiliyor. Meme kanseri riski yaşla birlikte artar. Düzenli hekim kontrolleri içinse anlamlı yaş sınırı 40-45 yaşlar arasıdır. Risk altında olanların 40 yaşından sonra her yıl, risk altında olmayanların ise 45 yaşından sonra her yıl muayene, mammografi ve ultrasonografi çektirmeleri öneriliyor. Kişide özel bir risk varsa da daha sık doktor kontrolüne gitmesi öneriliyor. Mammografi ise bugün için meme kanseri açısından en değerli tarama testidir. Memenin yapısı nedeniyle bazen mamografi fazla bir bilgi veremiyor ve bu durumlarda MR çekerek hastayı izlemek gerekebiliyor.KADINLAR ELLE MUAYNEDE NELER YAPMALI?
Her kadının ayda bir kez kendi memesini muayene etmesi önemli. Yaptığı muayenede kendini rahatsız eden herhangi bir durumun varlığında ise yapılması gereken tek şey bir hekim görüşü almak. Kadının memesinde fark ettiği değişiklik nedeniyle -ki bu eline gelen kitle de olabilir, meme başında şekil değişikliği de olabilir- yorum yapması ve hekime başvurmaması hep tanı gecikmelerine neden oluyor. Bu nedenle saptanan her değişiklik ciddiye alınmalı ve bu durum hekim tarafından yapılacak klinik meme muayenesi ve değerlendirme için bir gerekçe oluşturmalı. SAĞLIKLI YAŞAM RUTİNLERİ NELERDİR?
Dünya Sağlık Örgütü’nün en büyük eylem planında ise beslenme ile ilgili stratejilerin geliştirilmesinin aciliyetini vurgulanıyor” diyerek uluslararası bilimsel raporlarda kanseri önlemek için yayınlanan beslenme önerilerini şöyle sıraladı; "Her gün en az 5 porsiyon çeşitli, nişastasız sebze ve meyve tüketilmeli. Her öğün rafine edilmemiş, tam tahıl ve bakliyat tüketilmeli. Kırmızı et tüketimi haftada 500 gr olarak sınırlandırılmalı. (Haftada 3 porsiyon)
İşlenmiş nişasta ürünlerinin, şeker ve şekerli ürünlerin tüketimi oldukça sınırlanmalı. Tuzlu ve tuzla işlenmiş gıdalar sınırlandırılmalı. Meme kanseri riskine karşılık anneler bebeklerini en az 6 ay emzirmeli. Her gün en az 30 dakika aktif yürüyüş yapılmalı. Hayvansal katı yağlar yerine bitkisel sıvıyağlar tercih edilmeli. Tütsülenmiş, kızartılmış yiyeceklerden uzak durulmalı. Tanı sonrası ve tedavi süresi boyunca motivasyonu yüksek tutmak için kişi neler yapmalı? Destek konusunda etrafındakilere de görevler düşüyor değil mi? Bazı araştırmalara göre yaşam şekli, çalışma koşulları ve yüksek stres meme kanserini tetikleyebiliyor. Stresli ortamlardan uzak durmak zor, ancak stresi yönetmek mümkün. Stres düzeyinizi azaltmak için kendinize uygun yöntemler bulmaya çalışın. Aile desteği önemli. Çevredeki insanlar hastanın yanında olduğunu onlara hissettirmeli, tedavi süreciyle ilgili yanlış bilgiler vermekten kaçınmalı, moral bozucu ve negatif yaklaşımlarından vazgeçmeli. BELİRTİLERİ NELERDİR?
Memede ya da koltuk altında ele gelen kitle. Memenin boyutunda veya şeklinde oluşan değişiklik. Meme başından kanlı akıntı gelmesi. Memenin derisinde veya meme başında şekil ve renk değişikliği. Meme veya meme başında içeriye doğru çekilme olması. Memede kitle olmamasına rağmen koltukaltında ya da boyunda bir beze oluşması.KİMLER RİSK ALTINDADIR?
Kadın olmak. Daha önce meme kanseri tanısı almış ve bu nedenle tedavi edilmiş olmak. Ailede, özellikle birinci derece akrabalarda meme kanseri öyküsü bulunması. Östrojene maruz kalınan sürenin uzun olması. Adetleri erken yaşta başlayanlar. Hiç doğum yapmamış olanlar. İlk doğumu 30 yaş sonrasında yapanlar. Geç yaşta menopoza girenler. Kilolu olanlar ve özellikle menopoz sonrası kilo alanlar. Tütün ürünleri kullananlar. Düzenli olarak egzersiz yapmayanlar. Menopoz nedeniyle uzun süreli hormon yerine koyma tedavisi (HRT) kullananlar. Yoğun meme yapısına sahip kadınlar. İleri yaş
Sağlıksız beslenme ve hareketsizlik. Araştırmalara göre, sağlıklı beslenmek genel olarak kansere yakalanma riskini yüzde 30-40 civarında düşürebiliyor. Meme kanserinden korunmak için düşük yağlı ve sebze, meyve, tahıl ağırlıklı beslenmeye özen gösterin, işlenmiş ürünlerden ve fazla şeker tüketiminden kaçının. Araştırmalar, düzenli egzersizin de meme kanseri riskini anlamlı oranda azalttığını gösteriyor. Mümkünse haftada 5-6 saat egzersiz yapın. Hareketli bir yaşam tarzı benimseyin.ERKEN TANININ ÖNEMİ NEDİR?
Erken tanı hem hekimin hem de hastanın işini kolaylaştırıyor. Tedavinin başarı şansı artarken, hasta da daha az zahmetli bir tedavi süreci geçiriyor. Deodorant, sütyen veya doğum kontrol hapları meme kanserine yol açar mı? Buna benzer, hastalarınızdan çok duyduğunuz ‘doğru bilinen yanlışlar’ var mı?DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
Memede her ele gelen kitle kanserdir. Deodorant ve antiperspirant kullanmak meme kanserine neden olur. Sutyen kullanmak metal destekli sütyen kullanmak kanser yapar. Ağrıyan kitle meme kanseri değildir. Erkeklerde ve emziren kadınlarda meme kanseri görülmez. Alüminyum tencere meme kanseri nedenidir. Meme kanseri riski olanlar mutlaka kanser olur. Meme kanseri sadece ileri yaştaki kadınlarda görülür. Doğum kontrol hapı kullanmak meme kanserine neden olur. Memesinden cerrahi olarak kitle çıkarılan kadın anne olduğunda bebeğini emziremez. Meme kanseri geliştiğinde mutlaka memenin tamamı çıkarılmalıdır. Meme kanserine cerrahi müdahale (bıçak değmesi) kanserin yayılmasına neden olur.
NEDEN BU KADAR ÖNEMLİ?
Meme kanseri tedavisi erken evrelerde yüzde yüz sağlanabilir. İleri evrelerde tedavi seçimleri hastaların yaşam kalitesini düşürebiliyor. Meme kanseri riski yaşla birlikte artar. Düzenli hekim kontrolleri içinse anlamlı yaş sınırı 40-45 yaşlar arasıdır. Risk altında olanların 40 yaşından sonra her yıl, risk altında olmayanların ise 45 yaşından sonra her yıl muayene, mammografi ve ultrasonografi çektirmeleri öneriliyor. Kişide özel bir risk varsa da daha sık doktor kontrolüne gitmesi öneriliyor. Mammografi ise bugün için meme kanseri açısından en değerli tarama testidir. Memenin yapısı nedeniyle bazen mamografi fazla bir bilgi veremiyor ve bu durumlarda MR çekerek hastayı izlemek gerekebiliyor.KADINLAR ELLE MUAYNEDE NELER YAPMALI?
Her kadının ayda bir kez kendi memesini muayene etmesi önemli. Yaptığı muayenede kendini rahatsız eden herhangi bir durumun varlığında ise yapılması gereken tek şey bir hekim görüşü almak. Kadının memesinde fark ettiği değişiklik nedeniyle -ki bu eline gelen kitle de olabilir, meme başında şekil değişikliği de olabilir- yorum yapması ve hekime başvurmaması hep tanı gecikmelerine neden oluyor. Bu nedenle saptanan her değişiklik ciddiye alınmalı ve bu durum hekim tarafından yapılacak klinik meme muayenesi ve değerlendirme için bir gerekçe oluşturmalı. SAĞLIKLI YAŞAM RUTİNLERİ NELERDİR?
Dünya Sağlık Örgütü’nün en büyük eylem planında ise beslenme ile ilgili stratejilerin geliştirilmesinin aciliyetini vurgulanıyor” diyerek uluslararası bilimsel raporlarda kanseri önlemek için yayınlanan beslenme önerilerini şöyle sıraladı; "Her gün en az 5 porsiyon çeşitli, nişastasız sebze ve meyve tüketilmeli. Her öğün rafine edilmemiş, tam tahıl ve bakliyat tüketilmeli. Kırmızı et tüketimi haftada 500 gr olarak sınırlandırılmalı. (Haftada 3 porsiyon)
İşlenmiş nişasta ürünlerinin, şeker ve şekerli ürünlerin tüketimi oldukça sınırlanmalı. Tuzlu ve tuzla işlenmiş gıdalar sınırlandırılmalı. Meme kanseri riskine karşılık anneler bebeklerini en az 6 ay emzirmeli. Her gün en az 30 dakika aktif yürüyüş yapılmalı. Hayvansal katı yağlar yerine bitkisel sıvıyağlar tercih edilmeli. Tütsülenmiş, kızartılmış yiyeceklerden uzak durulmalı. Tanı sonrası ve tedavi süresi boyunca motivasyonu yüksek tutmak için kişi neler yapmalı? Destek konusunda etrafındakilere de görevler düşüyor değil mi? Bazı araştırmalara göre yaşam şekli, çalışma koşulları ve yüksek stres meme kanserini tetikleyebiliyor. Stresli ortamlardan uzak durmak zor, ancak stresi yönetmek mümkün. Stres düzeyinizi azaltmak için kendinize uygun yöntemler bulmaya çalışın. Aile desteği önemli. Çevredeki insanlar hastanın yanında olduğunu onlara hissettirmeli, tedavi süreciyle ilgili yanlış bilgiler vermekten kaçınmalı, moral bozucu ve negatif yaklaşımlarından vazgeçmeli. BELİRTİLERİ NELERDİR?
Memede ya da koltuk altında ele gelen kitle. Memenin boyutunda veya şeklinde oluşan değişiklik. Meme başından kanlı akıntı gelmesi. Memenin derisinde veya meme başında şekil ve renk değişikliği. Meme veya meme başında içeriye doğru çekilme olması. Memede kitle olmamasına rağmen koltukaltında ya da boyunda bir beze oluşması.KİMLER RİSK ALTINDADIR?
Kadın olmak. Daha önce meme kanseri tanısı almış ve bu nedenle tedavi edilmiş olmak. Ailede, özellikle birinci derece akrabalarda meme kanseri öyküsü bulunması. Östrojene maruz kalınan sürenin uzun olması. Adetleri erken yaşta başlayanlar. Hiç doğum yapmamış olanlar. İlk doğumu 30 yaş sonrasında yapanlar. Geç yaşta menopoza girenler. Kilolu olanlar ve özellikle menopoz sonrası kilo alanlar. Tütün ürünleri kullananlar. Düzenli olarak egzersiz yapmayanlar. Menopoz nedeniyle uzun süreli hormon yerine koyma tedavisi (HRT) kullananlar. Yoğun meme yapısına sahip kadınlar. İleri yaş