Hukuk konuşalım köşesinin değerli okurları, bu yazımızda mirasçılık pay oranlarını değerlendireceğiz.
Kanunumuzda mirasçılığa ilişkin üç tip zümre sistemi benimsenmiştir. Birinci zümre alt soy zümresidir. Birinci derece mirasçıları, miras bırakanın alt soyu oluşturur. Miras bırakanın çocukları eşit olarak mirasçıdırlar. Eğer çocuk miras bırakandan önce ölmüş ise yerini her derecede halefiyet yolu ile ölmüş çocuğun kendi alt soyu alır. Söz gelimi, bir kızı ve oğlu olan miras bırakanın kızı daha önce ölmüş ve bu kızın bir çocuğu varsa bu çocuk annesinin yerini alır. Evlilik dışında doğmuş çocuk yönünden tanıma ve soy bağının hâkim kararı ile kurulması önem arz eder. Bu suretle, evlilik dışı doğmuş çocuk, babanın evlilik içi hısmı gibi görülür. Evlatlık ve evlatlığın alt soyu ise evlat edinenin kan hısmı gibidir. Yani evlat edinilen kişi ve onun çocukları, evlat edinenin öz çocuklarından hiçbir fark gözetilmeksizin ona mirasçı olur.
İkinci zümre ise ana ve baba zümresidir. Miras bırakanın alt soyu bulunmaz ise yani birinci zümrede kimse yok ise miras bırakanın mirasçıları ana ve babası olur. Ana ve baba bu hâlde eşit mirasçı olur. Şu var ki ana ve baba miras bırakandan önce ölmüş ise yerlerini her derecede halefiyet yolu ile kendi alt soyları alır. Üçüncü zümre, büyükana ve büyükbaba zümresidir. İlk iki zümrede kimsenin bulunmaması hâlinde miras bırakanın mirasçıları büyükana ve büyükbaba olur. Bunlar da eşit mirasçıdır. Büyükana ve büyükbaba mirasçıdan önce ölmüş ise her derecede halefiyet yolu ile alt soyu gelir.
Eşin mirasçılık durumunda ise şuna dikkat etmek gerekir ki eş, hiçbir zümreye dâhil değildir ve her zümre ile mirasçı olur. Türk Medeni Kanunu’na göre eşin miras payı şu şekildedir: “Sağ kalan eş, birlikte bulunduğu zümreye göre mirasbırakana aşağıdaki oranlarda mirasçı olur: 1. Mirasbırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri, 2. Mirasbırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı, 3. Mirasbırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü, bunlar da yoksa mirasın tamamı eşe kalır.” Üç zümrede de mirasçının bulunmaması hâlinde, tüm miras payı sağ kalan eşe ait olur. Zümre sisteminde en çok dikkat etmemiz gereken husus, miras bırakanın önceki derecede yasal mirasçısı varsa paylaşım için son dereceye gidilmeyeceğidir.
Sağlık ve mutluluk sizlerle olsun.
