‘Hukuk konuşalım’ köşesinin değerli okurları, bu yazımızda emekli maaşınızın haczedilmesini genel olarak değerlendireceğiz. Almakta olduğunuz emekli maaşının haczinin mümkün olup olmadığını belirleyebilmek için öncelikle hangi kapsamda emekli maaşı aldığınıza bakılmalıdır. Aşağıda belirttiğimiz üç başlıkta emekli maaşı alıyor olabilirsiniz;
(1) Yurt dışındaki bir sigorta kurumundan aldığınız emekli ayılığı,
(2) Özel bir sigorta şirketiyle olan anlaşmanız sebebiyle aldığınız emekli aylığı,
(3) Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında aldığınız emekli aylığı,
(2) Özel bir sigorta şirketiyle olan anlaşmanız sebebiyle aldığınız emekli aylığı,
(3) Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında aldığınız emekli aylığı,
(1)numaralı kapsamda emekli maaşı alıyorsanız, İİK m. 83’e göre maaşınızın sadece 1/4’i haczedilebilir. Örneğin borçlu (B)’nin yurt dışındaki bir kurumdan aldığı emekli ayılığı 20.000 Türk lirası değerinde olsun. İcra dairesi, her ay bu maaşın sadece 5.000 Türk lirası tutarındaki kısmını haczedebilir. Geri kalan 15.000 Türk lirası ise (B)’ye bırakılmalıdır. Emekli maaşının tamamının haczi hukuka aykırı olup icra dairesinin bu işlemi iptal edilebilir. (B), gerçekten borçlu olsa da (B)’nin (1) numaralı kapsamdaki emekli aylığının tamamı haczedilerek alacaklısına ödenemez.
(2) numaralı kapsamda emekli maaşı alıyorsanız, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu m. 17/2 gereğince yıllık gelir sigortası ödemelerinin aylık ödemeye isabet eden miktarının nafaka borçları hariç olmak üzere asgari ücret tutarına kadar olan kısmı haczedilemez. Bundan fazla yapılan kesinti varsa yapılacak başvuru üzerine aşan kısım iptal edilmelidir.
(3) numaralı kapsamda emekli maaşı alıyorsanız, 5510 sayılı Kanun m. 93 gereğince sizin emekli maaşınız haczedilemez. Şu var ki nafaka borcunuz veya Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan borcunuz sebebiyle emekli maaşınız haczedilebilir. Ancak bu alacaklar itibarıyla da emekli maaşınızın tamamı haczedilemez. Bunların dışında kalan bir alacak sebebiyle ise haczin gerçekleşmesi mümkün değildir. Nafaka borcunuz veya Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan borcunuz dışındaki borçlarınız sebebiyle 5510 sayılı Kanun m.93’e göre muvafakat etmeniz hâlinde emekli maaşınız haczedilebilecektir.
Ülkemizde bankalar, (3) numaralı kapsamda emekli maaşı alan emeklilere kredi verirken kredi sözleşmesinde emekli maaşının haczedilebileceği şeklinde hükümlere yer vermektedirler. Siz de bu sözleşmeyi imza etmektesiniz. Aslında sözleşmenin bu mahiyetteki hükmü geçersizdir. Dolayısıyla, kredi sözleşmesi gereğince sizden alacaklı olan banka, icra takibi kesinleştikten sonraki bir aşamada sizin buna rızanız olmadığı sürece emekli maaşınızı haczettiremez. Şayet doğru bir hukuki yol izlenir ise usulüne uygun olarak sizin muvafakatiniz alınmamış ise emekli maaşınızın haczi suretiyle bankaya yapılmış haksız ödemelerin size iadesi sağlanabilir. Sağlık ve mutluluk sizlerle olsun.
Bilgilendirme için teşekkürler.