İşsizlik ödeneği olarak da tanımlanan işsizlik maaşı sigortalı işsizlere yasada belirtilen şartları taşımaları halinde işsiz kaldıkları dönem için belirli süre ve miktarda yapılan ödemedir. İşsiz kalan işçinin geçimini sağlamak amacıyla ortaya çıkan işsizlik maaşından ancak belirli şartların birlikte gerçekleşmesi halinde yararlanılabilir.
Bu şartların ilki kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmaktır. Yani istifa eden işçinin ya da iş sözleşmesi işveren tarafından haklı nedenle feshedilen işçinin işsizlik maaşı alması mümkün değildir. İşsizlik maaşından yararlanabilmek için ikinci şart hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmaktır. Buna göre işçinin fesihten önce işyerinde dört ay boyunca çalışmış olması gereklidir. Üçüncü şart hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmaktır. Buna göre işçi son işyeri ya da farklı bir işyerinde son üç yıl içerisinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmalıdır. Aksi takdirde işçinin işsizlik maaşı alması mümkün değildir. İşsizlik ödeneği için son şart ise hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmaktır. 30 günlük süre hak düşürücü süre olup bu süre geçtikten sonra başvuru yapılması halinde kurum tarafından başvuru reddedilmektedir.
İşsizlik maaşı miktarı işçinin ödemiş olduğu prim gün sayısına göre farklılık arz etmektedir. Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde; 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün, 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün, 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün, süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir. Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.
Ödenekten yararlanırken, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresi doldurulmadan tekrar işe girilmesi ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için gerekli olan şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalınması halinde daha önceden hak edilen işsizlik ödeneği süresi dolduruluncaya kadar ödenekten yararlanılabilir. Kalan hak sahipliğinin devamında İŞKUR'a başvurulan tarihten itibaren ödemeler gerçekleştirilir. Hak kazanma şartlarını sağlamak suretiyle yeniden işsiz kalınması halinde ise sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneği ödenir. İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlayanların ödenekleri emeklilik gerekçesiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibarıyla kesilmektedir.
İşsizlik maaşı almaya hak kazanılmasına rağmen kurumca başvurunun reddedilmesi halinde açılacak davanın kuruma karşı yönetilmesi gerekmektedir. Uygulamada bazılarınca bu dava işverene karşı yönetilse de Yargıtay kararlarında davanın İŞKUR’a karşı açılması gerektiğine hükmetmiştir.