İşçi, yasada belirtilen çeşitli hallerde kendisi iş akdini feshettiğinde ya da işveren tarafından iş akdi haksız veya geçersiz olarak feshedildiğinde kıdem tazminatı almaya hak kazanır. İşçinin iş sözleşmesini haklı nedenle derhal fesih hakkı 4857 sayılı İş Kanunun 24.maddesinde üç ana başlık altında düzenlenmiştir.
Bunlar; sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kuralarına uymayan haller ve zorlayıcı sebeplerdir. Bunların dışında İş Kanunun 24.maddesinde belirtilmeyen ancak işçiye haklı fesih imkânı sağlayan başka haller de mevcuttur. Bunlar; askerlik, emeklilik ve evliliktir. İşçi tüm bu hallerde kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Bunun dışında İş Kanunun 25.maddesinde düzenlenen işverenin haklı fesih halleri dışında iş akdinin işveren tarafından feshedilmesi halinde de işçi, kıdem tazminatı almaya hak kazanacaktır.
İşçinin kıdem tazminatı alabilmesi ancak işyerinde belirli bir süre çalışmasına bağlıdır. Buna göre belirsiz süreli iş sözleşmesi ile en az 1 yıldır işyerinde çalışan işçinin kıdem tazminatı almaya hakkı vardır. Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışılması ya da 1 yıldan az süre çalışılması halinde işçi haklı nedeni olsa dahi kıdem tazminatı alamayacaktır.
İşçinin kıdem tazminatı hesaplaması ise şu şekilde yapılmaktadır: İşçinin günlük brüt çıplak yevmiyesi belirlenip bu rakam bireysel veya toplu iş sözleşmesinde aksine bir düzenleme yok ise 30 ile çarpılır. Bu ücrete süreklilik arz eden sosyal yardımlar eklenir. Bu sosyal yardımlara ikramiye, yol, yemek vs. örnek olarak gösterilebilir. Toplu iş sözleşmesinde öngörülen yakacak, aile yardımı vs. gibi sosyal yardımlar da hesaba dâhil edilir.
Bu sosyal yardımlar kıdem hesabına dâhil edilirken yararlanılan gün göz önünde bulundurulur. Örneğin ayda 26 gün çalışan bir işyerinde yol ve yemek hesaba katılırken 30 değil 26 ile çarpılır. Ücret tespiti yapıldıktan sonra belirlenen giydirilmiş ücret aya tekabül eden kısmı ile işçinin kıdemi çarpılır. Yıldan arta kalan ay ve gün orantılı şekilde bu hesaba dâhil edilir. Hesaplanan brüt kıdem tazminatından damga vergisi düşülerek işçinin net kıdem tazminatı tespit edilmektedir.
Kıdem tazminatı alacağında faiz iş akdinin feshedildiği tarihten itibaren başlamaktadır. Uygulanan faiz türü ise en yüksek banka mevduat faizidir. Kıdem tazminatı alacağı 25.10.2017 tarihinden önceki fesihlerde 10 yıl, bu tarihten sonraki fesihlerde ise 5 yılda zamanaşımına uğramaktadır.