İş hayatında sendikanın önemi yadsınamaz bir gerçektir. Ancak birçok işçi işimi kaybederim korkusuyla sendikal faaliyette bulunmaktan çekince duymaktadır. Peki sendika üyeliği işçinin işini kaybetmesine neden olur mu? Bu sorunun cevabı tabii ki hayır olmalıdır. Zira sendikal faaliyet anayasal güvenceye alınmış sosyal ve ekonomik bir haktır. Anayasanın 51.maddesine göre çalışanlar ve işverenler, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma, bunlara serbestçe üye olma ve üyelikten serbestçe çekilme haklarına sahiptir. Hiç kimse bir sendikaya üye olmaya ya da üyelikten ayrılmaya zorlanamaz.
Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu sendikal faaliyet hakkının yasal ayağını oluşturmaktadır. Bu kanunun 25.maddesine göre işçilerin işe alınmaları; belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri, belli bir sendikadaki üyeliği sürdürmeleri veya üyelikten çekilmeleri veya herhangi bir sendikaya üye olmaları veya olmamaları şartına bağlı tutulamaz. İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamaz. İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamaz veya farklı işleme tabi tutulamaz.
Sendikal bir nedenle iş sözleşmesinin feshi hâlinde işçi, işe iade davası açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, işçinin işe yeniden başlamak için başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Görüldüğü üzere yasa sendikal tazminat şartını işe iade davası açma mecburiyetine bağlamamıştır. Ancak işe iade davası yoluyla sendikal tazminat talep edilmişse işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca işe başlatmama tazminatına hükmedilmez. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiği iddiası ile açılacak davada, feshin nedenini ispat yükümlülüğü işverene aittir. Feshin işverenin ileri sürdüğü nedene dayanmadığını iddia eden işçi, feshin sendikal nedene dayandığını ispatla yükümlüdür. Fesih dışında işverenin sendikal ayrımcılık yaptığı iddiasını işçi ispat etmekle yükümlüdür. Ancak işçi sendikal ayrımcılık yapıldığını güçlü biçimde gösteren bir durumu ortaya koyduğunda, işveren davranışının nedenini ispat etmekle yükümlü olur.
İşverenin işçiyi sendikal nedenle işten çıkarması hâlinde işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilir. Sendikal tazminat hesaplanırken işçinin çıplak ücreti dikkate alınır. Sendikal tazminata işleyecek faizin türü de yasal faizdir. Sendikal tazminatta zamanaşımı süresi ise ayrıca bir yasal düzenleme öngörülmediğinden 10 yıldır.