Bugünkü yazımızda akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası konusuyla özel boşanma sebeplerine değinmeye devam edeceğiz.
Özel boşanma sebeplerinin beşincisi Medeni Kanun’un 165.maddesinde düzenlenen akıl hastalığı halidir. Buna göre eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden ortak hayat diğer eş için çekilmez hâle gelirse, hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma davası açabilir. Medeni Kanun sadece akıl hastalığını boşanma sebebi olarak belirtmiştir. Buna göre AİDS, frengi gibi rahatsızlıklar özel boşanma sebebi yapılamaz. Akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için akıl hastalığının evlenmeden önce veya sonra gerçekleşmesinin bir önemi bulunmamaktadır. Akıl hastalığı hali hukuki niteliği itibariyle özel, nisbi ve kusura dayanmayan bir boşanma sebebidir.
Akıl hastalığının boşanma sebebi olabilmesi için akıl hastalığının var olması, iyileşmesinin mümkün olmaması ve akıl hastalığının diğer eş için birlikte yaşamayı çekilmez kılması şartlarının birlikte var olması gereklidir. Akıl hastalığının boşanma sebebi olması için ilk şart eşlerden birinin akıl hastası olmasıdır. Burada önemli olan akıl hastalığının ne zaman gerçekleştiğidir. Zira evlenmeye engel olacak derecede akıl hastalığı bulunan kişilerin evlenmesi halinde bu evlilik mutlak butlan ile batıldır. Bu halde diğer eş ister evliliğin butlanını isterse boşanmayı talep edebilir. Evlenmeden önce var olan akıl hastalığı sonradan iyileşirse bu halde eş evliliğin nisbi butlan ile batıl olduğunu ileri sürebilir. Akıl hastalığının boşanma nedeni olabilmesi için diğer şart hastalığın iyileşme olanağının bulunmamasıdır. Hastalığının iyileşme olanağı bulunup bulunmadığının resmi sağlık kurulundan alınacak rapor ile tespit edilmesi gerekmektedir. Akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası için üçüncü koşul çekilmezlik koşuludur. Buna göre eşin akıl hastalığı davacı eş için ortak hayatı yaşanmaz kılmalıdır. Bu üç koşulun birlikte var olduğu durumlarda akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası açılabilir.
Akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası herhangi bir süreye bağlı olmadan açılabilir. Burada önemli olan davanın açılış tarihi itibariyle yukarıda belirtilen koşulların varlığını koruyor olmasıdır.
Akıl hastalığının diğer boşanma sebepleri yani zina, haysiyetsiz hayat sürme gibi diğer nedenlerle birlikte ileri sürülmüş olması halinde mahkeme akıl hastalığının iradi olmamasından dolayı akıl hastalığı nedeniyle boşanma kararı verecektir. Akıl hastalığının genel boşanma sebebi olan evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma davasında boşanma nedeni olarak ileri sürülmesi de mümkündür. Akıl hastalığının varlığı halinde anlaşmalı boşanma ise yapılamaz.